Zeynep GÜÇLÜCAN
Deprem bilimci Prof. Dr. Şener Üşümezsoy Gemlik Körfezi’nde meydana gelen depremin ardından yeni depremin nerede olabileceğini dair öngörülerini Patronlar Dünyası’na özel anlattı.
Üşümezsoy, 7 üstü tahmin edilen ve İstanbul’da korkuya sebep olan beklenen Marmara Depremi ile ilgili, “7 ve üstü deprem olmayacak. Çünkü Marmara Depremi ile ilgili malumatlar çürütüldü. Yegane risk Kumburgaz çukurunda, orada da 6-6 buçuk arası deprem bekleniyor” dedi.
Üşümezsoy, büyük İstanbul depremi tezinin çürüdüğünü ve büyük depremi beklemediğini bir kez daha anlattı…
İşte Üşümezsoy’un açıklamaları:
Yukarıda haritada görüldüğü gibi Marmara Denizi’nde risk taşıyan fay hattı olarak Orta Marmara dediğimiz fayın, Yeşilköy ile Silivri arasındaki orta sırt üzerinde olduğu varsayılmaktadır. Bu fay üzerinden bu bölgede Kumburgaz çukurundaki fay risk taşıyan faydır ama orta sırt diye adlandırdığımız Avcılar, Büyükçekmece ile Florya arasındaki sırtı kesen sarı ile gösterilen kesim aktif bir fay değildir. Bu Marmara denizindeki adalar fayını devam ettiren düşey ölü bir faydır.
Gemlik Körfezi’nde yaşanan depremi anlamak ve Marmara denizindeki deprem potansiyelini görmek için yukarıdaki haritaya bakmak yeterli.
KUMBURGAZ FAYINDA RİSK SÖZ KONUSU
1894 ve 1999 depremi Çınarcık çukuru ve İzmit Körfezi’nde olmuştu. 1912’de ise Tekirdağ çukurunun güneyinde olan deprem bunlar mavi ile gösterilmiştir. Marmara’da risk taşıyan fay olarak Kuzey Marmara’da yalnızca Kumburgaz çukuru fayı var. Silivri Kumburgaz arasındaki kalan fayda risk söz konusudur. Bu boyut 6,5’u geçen depremler yaratmaz.
Bunun dışında 1999 depreminde 17 Ağustos’ta kırılan fay güneye doğru uzandı. Bu hat esas olarak Esenköy’den güneye giderek Gemlik körfezdeki fayı kırdı ve kıracağını vurgulamıştık. Bu fay, düşey bir fay olarak Gemlik Körfezi’nin açılmasını sağlayan çökme fayıdır. Bir başka kolu ise İznik Gölü’nün açılmasını sağlamaktadır. Ama 17 Ağustos’ta kırılan Kuzey Anadolu fayı gibi hareket eden ve büyük deprem yapan yapılar değildir. 35-40 kilometrelik düşey fay yer değiştirdi. Bu boyut 6,5’u geçen depremler yaratmaz.
MARMARA DEPREMİNİ İZNİK KOLUNDAN BEKLEMEK SÖZ KONUSU DEĞİLDİR
Marmara’nın güneyinden geçen Kuzey Anadolu fayının orta kolu İznik ve Gemlik’ten Bandırma’ya kadar uzanan bir kol gibi çizilen yanıltılı bir kol yoktur. Güney Marmara kenarında İznik Gölü ve Gemlik çukur alanları düşey fayda oluşmuş yapılardır. Bu yüzden burada ikinci büyük bir deprem bekleme veya diğer Marmara depremini İznik kolundan bekleme söz konusu değildir.
BU BÖLGEDE TOTAL BİR STRES OLUŞTU
Buradaki faylarla birlikte bölgede total bir stres oluşmuştur Ama düşey bir fay olarak kırılan fayın batı kesiminde kalan Gemlik körfezdeki çökme fayı burada çalışmaktadır. Risk taşıyan fay da budur. Orhan Veli’nin Bursa’dan İstanbul’a gelirken yazdığı şiir köşeyi dönünce denizi göreceksiniz şaşırma dediği yer Gemlik Körfezi’nin güneyindeki yükselti alanıdır.
17 AĞUSTOS’TA KIRILAN FAYIN DEVAMI OLARAK İLE SÜRÜLEN FAY HATTI ÖLÜ BİR FAYDIR
Kuzey Marmara’da çukurların kuzey kenarındaki 17 Ağustos’ta kırılan fayın devamı olarak ile sürülen fay hattı ölü bir faydır. Marmara denizi çukurları açılırken çalışmış ama bugün susmuştur. Mavi çizgiyle gösterilen Çınarcık çukurunda 1894 yılında kırılan Çınarcık çukuru güney fayı, batıda ise Tekirdağ çukuru güney kolu kırılan faydır. Bu fayın Marmara’da ise görüldüğü gibi Kumburgaz çukurundaki faydır. Diğer taraftan Güney Marmara’ya yönelince Güney Marmara’da Kuzey Anadolu fayı hakkındaki senaryo çöpe atıldı.
ORTAYA DOĞRU İLERLEYEN KUZEY KESİMDE BİR FAY YOKTUR
Diğer tarafta Gemlik körfezindeki fay da düşey bir faydır. Aynı şekilde İznik gönlündeki fay da düşey bir faydır. Kuzey Anadolu fayının orta kolu diyen bir anlayış bilimsel değildir. Kuzey Anadolu fayı tek kollu olarak Mudurnu’dan Sapanca’ya, Sapanca’dan Çınarcık’a dönen dönen bir hat oluşturur. Batıdaki hatta ise Silivri çukurundan başlayıp Tekirdağ’ı keserek Saroz’dan Yunanistan’a gider. Yani Marmara Denizi kuzey kenarında Kuzey Anadolu fayı kolu yoktur ve Kuzey Anadolu fayı 2 kol halinde Marmara’nın batısında ve doğusunda yer almaktadır. Ortaya doğru ilerleyen kuzey kesimde bir fay yoktur.
Körfez’in güney kıyısından geçerek gelen fayın Hersek Gölü’nden sonra kuzeye dönerek Adalar’a gittiği şeklinde yapılan genel bir hatalı yorumdur. Sismik verilerle ve batimetrelerle açık güzel gözüken olay; Hersek Burnu 17 Ağustos fayı tarafından kesilmekte ve burada gölde bu fayın kontrolünden geçmektedir. Bunun batıdaki devamı da Yalova’dan Çınarcık’a Çınarcık’tan İstanbul’a doğru giden bir fay olmuştur.
17 Ağustos fayının batıya doğru devamı, Yalova Çınarcık’a doğru uzanmakta ve Çınarcık’tan Bozburun’dan İmralı’nın güneyine doğru dönmektedir. Bu boyutuyla Çınar çukurunun güney kenarı ve Çınar çukurunun kuzey kenarındaki hatlar Kuzey Anadolu Fayı’nın güney atımı fayıyla bağlantılı olmayıp Çınar çukuru açılırken gelişmiş düşey faylardır. Kuzey Anadolu Fayı, bu çukurların aşılmasından sonra bu çukurları kesen bir yapıdır.”
patronlardunyasi.com
