Türkiye’nin en ünlü rock yıldızlarından Teoman’ın bile ‘date’e çıkmak’ konusunda “Ne konuşacağım orada? 1-2 kere denedim çok eğlenceli gelmedi” dediği yerde, insanların bu konuda -günümüzün popüler fobilerinden olan- sosyal anksiyete yaşaması ve daha kolay flört yöntemlerine yönelmesi beklenmedik bir durum değil. “Situationship”*, “breadcrumbing”** gibi her geçen gün bir başka terimi öğrenmeye çalıştığımız yeni nesil flört ortamında öne çıkan yöntemlerden biri de ‘speed dating’, yani hızlı flört.
Amerika ve Avrupa’da yıllardır rağbet gören speed dating etkinlikleri, artık Türkiye’de de yapılmaya başlandı. Birden fazla kişiyle beşer dakikalık periyodlarla konuştuğunuz, etkinlik sorumlusu zili çaldığında sohbet ettiğiniz potansiyel partneri değiştirmek zorunda olduğunuz speed dating, “canlı flört aplikasyonu” olarak da nitelendirilebilir. Hatta ABD’de yapılan bir araştırma, özellikle Z Kuşağı’nın daha çok tercih etmeye başladığı speed dating’in yakında Tinder, Bumble gibi çevrimiçi flört uygulamalarının tahtını sarsacağını dahi gösteriyor.
Peki, tam olarak nedir bu speed dating? Kuralları, organizasyonu nasıl oluyor? Türkiye’de de popüler hâle gelip geleneksel tanışma yöntemlerini sollayabilir mi? Katılımcıların geri dönüşleri nasıl?
Asmalı Mescit’te bulunan bir barda iki haftada bir düzenlenen etkinliğin organizatörü ile etkinliğin detaylarını, katılımcılarla görüşlerini, ilişki uzmanı ve yazar Adil Yıldırım ile de değişen flört alışkanlıklarını konuştuk.
-Etkinliğe katılmak için kişilerin hangi şartları sağlamaları gerekiyor, etkinlik kuralları ve detaylar neler?
Etkinliğe katılmak isteyenlerin evli veya düzenli ilişkilerinin olmamaları gerekiyor. 19 ila 45 yaş aralığında olmaları, İstanbul’da ikâmet etmeleri gerekiyor. Kadınlardan katılım için alınan ücret, etkinlik sırasındaki siparişlerinden düşüyor. Erkekler için ise kadınlardan alınan ücretin iki katı kadar bir bilet ücreti bulunuyor.
Etkinlikte kadın ve erkek sayısı eşit planlanıyor, genellikle 10 kadın ve 10 erkekten oluşuyor. Kadınlar masalarında oturuyor, erkekler 5’er dakikada bir -zil çaldığında- masa değiştiriyor.
Katılımcılardan yaş, mezuniyet, meslek, cinsel yönelim, ilgi alanları gibi 10 soruluk bir bilgi formu doldurmalarını istiyoruz. Bu bilgi formunu kişiler, sohbet ettikleri sırada masasında bulunan kişilere veriyor.
Kadın katılımcılardan sadece birisinin şikâyet üzerine, erkek katılımcı salondan sorgusuz sualsiz çıkartılıyor. Kadın katılımcı, sohbet ettiği kişinin iletişim bilgisini masadayken isteyebiliyor ancak erkek katılımcı isteyemiyor, daha sonra bizden isteyebiliyor veya etkinlik sonunda yapılan partide iletişim ilerlerse isteyebiliyor. Etkinlikte fotoğraf çekmek veya video almak yasak.
-Katılmak isteyenler konusunda herhangi bir filtre oluyor mu, her isteyen gelebilir mi?
Güvenliği sağlamak için erkek katılımcılar arasından eleme yapıyoruz. Ön konuşma esnasında problem çıkarma ihtimali olduğunu düşündüğümüz kişileri kabul etmiyoruz. Bunun dışında zaten kadın katılımcılar için olmayan giriş ücretinin erkek katılımcılar için olma sebebi güvenlik sebebiyle. Buna tepki gösteren, “ayrımcılık” diyen kişiler oluyor ve gelmiyorlar. Ancak bu uygulamayı neden yaptığımızı anlamayanların gelmesini zaten biz de istemeyiz.
– Gelen kişilerin yaş ortalamaları genellikle nasıl?
Genellikle 25-35 yaş arasındaki kişiler geliyor.
“Erkekler son anda iptal edebiliyor”
Nasıl karar verdiniz böyle bir etkinlik organize etmeye?
Washington Post’ta çevrimiçi aplikasyonların güvenli olmadığını, insanların bu uygulamalardan uzaklaşmaya başladığını ve yüz yüze tanışma zemininin daha güçleneceğini gösteren bir yazı yayımlanmıştı. Denemek istedik. İnsanlara sorduk ve olumlu geri dönüşler aldık. Acaba kadınlar gelmekten imtina ederler mi diye düşündük ama öyle olmadı, hatta kadınlar daha çok ilgi gösterdi diyebilirim. Giriş parasını ödemesine rağmen son anda gelmeyen erkekler çok oluyor. Parayı da geri istemiyorlar, herhâlde çekiniyorlar.
Speed dating etkinliklerinden birini Cihangir’de bir yer yaptı. Tanıtım videosunu ‘Cihangir’de eş değiştirme partisi’ diye tamamen yanlış bir şekilde servis ettiler. Böyle olunca sosyal medyada tepki çekti. Hâliyle mekânla ilgili denetlemeler yapıldı ve alkol ruhsatı olmadığı ortaya çıktı, mekânı mühürlediler, bu da medyaya speed dating sebebiyle kapatılmış gibi yansıdı. Biz de yapmaya başladık ama insanlar, “başınıza bir şey gelir mi” diye soruyor. Doğru şekilde yapıldığında neden gelsin ki? İnsanlar kafelerde barlarda zaten tanışıyorlar, biz de bunu tanışma adı altında etkinlik haline getiriyoruz.
Etkinliklerin ardından eşleşme oranları nasıl, nasıl bir iletişim gözlemliyorsunuz?
Etkinlik sonrasında yapılan partide sohbetlerin devam ettiğini, eşleşenlerin olduğunu biliyoruz ama oran verebilecek kadar takip edemiyoruz elbette. Etkinliklerin ardından Instagram sayfamıza yazan ve hoşlandıkları kişinin sosyal medya hesaplarını isteyenler oluyor. Biz de karşı tarafa soruyoruz, onaylarsa veriyoruz, genellikle onaylıyorlar.
Speed dating etkinliğine gelen kişilerin daha sonra çift olarak geldiğini görüyoruz. Mesela birkaç ay önceki etkinlikte tanışan bir doktor ve avukatın ilişkilerinin devam ettiğini geçen gün geldiklerinde gördük.
Sadece flört değil, arkadaşlıklar da kuruluyor burada. İstanbul’da insanlar yalnız değil elbette ama çok fazla yeni taşınan ve çevresi olmayan insanlar oluyor. O evreyi atlatmak için de gelenler oluyor.
Aldığınız geri dönüşler nasıl, problemli bir durum yaşadınız mı?
|
Katılımcılar ne düşünüyor? Selim: İnsan tanımayı seviyorum, bu yüzden geldim. Yoğun çalıştığım için sosyalleşmeye, yeni insanlarla tanışmaya çok fazla vaktim ve ortamım olmuyor. Daha önce bir kere daha gelmiştim, kafama uyan birisi çıkmamıştı ama deneyim hoşuma gittiği için tekrar denemek istedim. Karşıdaki kişi de yeni birilerini tanımaya geldiği için beklentiler konusunda daha açık bir iletişim kurulabiliyor. Lafı dolandırmaya gerek olmamasını seviyorum. Burak: Online dating uygulamalarından sıkıldım. Karşıdakinin enerjisini alamıyorsun, iletişim genellikle soğuk tonda başlıyor ve bunun kırılması zaman alıyor. Burada daha sıcak ve direkt bir ortam var, karşındakinin enerjisini hemen hissedebiliyorsun. Konuştuğum kişilerden biriyle sohbetimiz eğlenceliydi, bir şeyler içmeye devam edeceğiz. Melike: Tamamen meraktan denedim, gelen profilleri merak ettim. Gördüğüme göre çok çapkın tipler yoktu, sosyal anlamda eğlenceliydi, geldiğim için pişman değilim ama bir daha geleceğimi zannetmiyorum. Konuştuğum kişilerin bazıları sıkıcıydı, birinin yalan söylediğinden şüphelendim mesela. Ben 32 yaşımdayım, erkekler genellikle 25-27 arasıydı. Belki bu seferki etkinlikte böyledir bilmiyorum. Bazıları eğlenceli, arkadaş olabileceğim tiplerdi. Ama genele vurduğumda erkeklerin çok özgüvenli davrandığını söyleyemem. Selin: Değişik bir tecrübeydi ama aradığımı bulamadım. Daha eğlenceli bir ortam bekliyordum. Genellikle konuşmayı ben yönlendirdim, erkekleri biraz utangaç buldum. 5 dakikalık sohbetin eşit tonda ilerlemesini isterdim ama öyle olmadı. Bazılarında benim sorularım üzerine karşımdaki erkek çok konuştu, bazısında karşımdaki kişi kısa cevaplar verdiği için ben konuşmayı uzattım. Kafamın uyuştuğu, iletişimimi sürdürmek istediğim biri ne yazık ki çıkmadı. Hüseyin: Deneyimi merak ettiğim için geldim. Gözlemime göre kadınlar, erkeklerden daha özgüvenliydi. Erkekler biraz çekingen davranıyordu. Zaten kadınların masada oturması, erkeklerin gezmesi, kadınlara ‘ev sahibi’, ‘seçen’ pozisyonu yüklüyor. Ben kadınlarla sohbet etmekten çok keyif aldım ama ben meraktan geldiğim için bir reddedilme endişem yoktu, rahattım. Online app’lerde biriyle konuştuğunda ve olmayacağını hissettiğinde eşleşmeyi direkt kaldırabiliyorsun ve hiçbir şey olmamış gibi hayatına devam edebiliyorsun. Ama burada öyle değil, bir reddedilmeyle yüzleşmek zorunda kalabilirsin. Bu da biraz özgüven gerektiren, erkeklerin işine gelmeyen bir durum. Berkay: İnsanları, ortamı merak ettim. İllâki flört edeceğim/ilişki yaşayacağım birini bulurum diye gelmedim, olursa olur, olmazsa olmaz düşünesindeydim. Sosyal olarak tatmin oldum, eğlenceli geçti. |
Flört alışkanlıkları değişiyor mu, speed dating popülerleşir mi?
Yazar ve ilişki uzmanı Adil Yıldırım ise, speed dating uygulamasının özellikle Z kuşağı arasında popülerleşebileceğini söylerken, etkinliğin tutup tutumaması hakkındaki öngörülerini şöyle anlatıyor:
“Bu uygulamanın Türkiye genelinde yaygınlaşacağını sanmıyorum ama bazı büyükşehirlerde yaygınlaşabilir. Özellikle Z kuşağı için tercih edilebilecek bir yöntem. Çünkü onlar yeniliklere daha fazla açık ve bu tip ilginç yöntemlerden hoşlanıyorlar. Fakat flörtün hâlâ tabu olduğu Anadolu için ve önceki kuşaklar için tercih edilecek bir yöntem olmayacaktır. Uzun yıllardır oturan alışkanlıklar ve düşünce tarzları, tabular var. Bunları değiştirmek kolay değil.”
“Y Kuşağının daha oturmuş bir flört tarzı var”
“İki kuşak arasında pek çok konudan büyük farklar söz konusu. Z kuşağı teknoloji ile büyüyen ve uygulamalarla, telefonla sürekli iletişim halinde olan ve teknolojinin sunmuş olduğu bütün olanaklardan fazlasıyla yararlanan bir kuşak. Y kuşağının hayatına ise sonradan dahil olduğu için bu olanaklar, tamamen teknolojiyle iç içe olmayı benimseyebilmiş sayılmaz. Dolayısıyla iki kuşak arasında speed dating ve benzeri uygulamalara bakış açısı tamamen farklıdır. Y kuşağı bugün eski moda diye tabir edilen tanışma yöntemlerine hatta arkadaş ortamından tanışmaları daha çok tercih ederken, Z kuşağı bunları eski moda bulabiliyor. Dolayısıyla yeni birileriyle aynı anda tanışıp arasından hızlı bir seçim yapma olanağını kesinlikle kullanacaktır çünkü yetişme tarzı olarak bu kafa yapısına yatkınlar.”
“Problem, insanların ilk adımı atamıyor olması”
Yıldırım, İstanbul’da veya dünya başkentlerinde sosyalleşebilecek sınırsız imkân varken, insanların speed dating’e ihtiyaç duymaları hakkında da şu yorumu yapıyor:
“Büyükşehirlerde gerçekten sosyalleşmek için sınırsız imkân var ancak asıl problem insanların ilk adımı atamıyor olmaları, bu konuda isteksiz ya da beceriksiz olmaları. Reddedilme korkusu ya da karşı taraftan almaktan çekineceği bir tepki söz konusu olabiliyor. İlişki ve flört konusunda hâlâ garip tabular söz konusu olabiliyor. Dolayısıyla insanlar aynı amaçla bir araya gelerek birbirlerine bir şey açıklama mecburiyeti olmadan flört etme niyetiyle tanışmak ve hatta aynı anda birçok kişiyle tanışarak alternatifler arasından seçim yapmak istiyorlar.”
Speed dating uygulaması birçok kişiyle aynı anda tanışmaya imkânı vermesi ve katılımcıların aynı amaçla orada bulunması açısından güzel bir uygulama. Özellikle de asosyal ve fazla mekânlarda bulunmaya zamanı olmayan, bulunsa bile insanlarla tanışma konusunda sıkıntılar yaşayan yani flörtöz olmayan, ilk adımı atmakta zorlanan kişiler için tercih edilebilecek bir yöntem.
“Kimseyle tanışamayanlar için avantaj”
‘Ben kimseyle tanışamıyorum’ diyenler için büyük bir avantaj. Çünkü herkesin amacı yeni birilerini tanımak ve sosyalleşmek. Tabii hemen ciddi bir ilişki isteyen ya da hemen evlenmek isteyen kişiler için hayal kırıklığı yaratabilir.
Bir insanla yüz yüze tanışarak, onunla birkaç defa görüşerek onu daha yakından tanımak mümkündür ama speed dating gibi bir uygulamada sorabileceğimiz sorular ve zaman kısıtlıyken karşıdaki kişiyi tanımak elbette imkânsızdır. Sadece bir fikir edinebilir ve onun enerjisine bakarak daha fazla flört etme konusunda bir karar verilebilir. Tabii etkinliğin yapısından dolayı hızlı karar vermeniz gerekir ve bu risklidir.”
“Duygusal açlıktaysanız riskli”
Yıldırım, speed dating’e katılanlara/katılmayı düşünenlere şu önerileri veriyor:
“Eğer çok büyük duygusal baskı altındaysanız, duygusal açlık veya hızlı bir şekilde hayatınızdaki sevgi açlığını gidermek, evlenmek ve bunu hızlı bir şekilde yapmak gibi dertleriniz varsa bence bu uygulama biraz riskli olabilir. Sonuçta karşıdaki kişinin beklentisini, ciddi bir şey isteyip istemediğini bilemezsiniz.
Diğer yandan ‘ben sosyalleşmeyi, yeni insanlarla tanışmayı seviyorum, duygusal açlık içerisinde değilim, sadece tanışmak ve sohbet etmek hoşuma gidiyor, her şeyi akışına bırakmak ve zaman içerisinde karar vermek benim tarzım’ diyorsanız o zaman bu uygulama keyifli olabilir. Hem çok fazla insanla tanışmak için bir şans olabilir hem de duygusal hayatınızda bir acele olmaması nedeniyle daha sosyal olarak daha rahat davranabileceksiniz.”
* Situationship: Durum ve ilişki kelimelerinin birleşiminden oluşan bir ifade. Normal bir arkadaşlıktan daha fazlası ancak ciddi bir romantik ilişkiden de azını ifade eden durumlar için kullanılıyor.
** Breadcrumbing: ‘Ekmek kırıntısı’ anlamına geliyor. Ciddi bir ilişki olmamakla birlikte, karşı tarafla iletişimi kaybetmemek için sadece ‘gerektiği kadar ilgi gösterme’ anlamına geliyor.
