Fransız basının önde gelen kuruluşlarından RFI (Radio France Internationale), “Türkiye ABD askeri jetleri için Rus füzelerinden vazgeçecek mi?” başlıklı analiz yayımladı.
Türkiye’nin S-400 füzelerinden vazgeçmesi halinde ABD’nin F-35 savaş uçaklarını satmayı teklif ettiğini belirten RFI, Türkiye’nin ABD ile yakınlaşmasının hız kazandığını ancak S-400’lerin Ankara ve Moskova arasındaki bağın güçlü bir sembolü olduğunu söyledi.
RFI, “F-35 savaş uçaklarının satılması durumunun Türkiye’nin satın aldığı Rus S-400 füzelerinin akıbetinin giderek daha fazla sorgulanır hale getirdiği” değerlendirmesinde bulundu.
RFI, Ankara’nın, Washington’un F-35’in gizlilik teknolojisini tehlikeye attığını söylediği Rus S-400 uçaksavar füzelerini satın aldıktan sonra jet programından çıkarıldığını belirtti.
“Ankara, F-35 programından çıkarılmakla askeri ve ekonomik olarak ağır bir bedel ödedi” ifadesinde bulunan RFI, Türkiye’nin jet programının kurucu ortaklarından biri olduğunu vurguladı.
“NATO’DA ENDİŞE YARATTI”
Analizde, “Türkiye’nin S-400 füzelerini satın alması, NATO’da Türkiye’nin ittifaka bağlılığı konusunda endişe yarattı” yorumu yer aldı.
İstanbul Kadir Has Üniversitesi’nden Rusya ilişkileri uzmanı Onur İşci, RFI’ye verdiği demecin yer aldığı analizde, Onur İşçi “Türkiye’nin S-400’leri satın alması çok maliyetli bir girişimdi” ifadesinde bulundu.
“Rusya ile Türkiye arasındaki bağların derinleşmesinin ve Washington ile ilişkilerin kötüleşmesinin güçlü bir sembolü olan füzeler” değerlendirmesinin yer aldığı analizde, İşçi’nin şu sözleri yer aldı:
“AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kabinesindeki bazı kişiler de daha önce benzeri görülmemiş uçaksavar füzelerinin alımından sonra bunun büyük bir hata olduğunu kabul ettiler”
15 Temmuz FETÖ darbe girişimi sırasında Erdoğan’a ilk desteği veren liderler arasında Rusya lider Putin’in olduğunu aktaran RFI, Erdoğan’ın darbe girişimi sebebiyle Washington’u suçlamasının ardından S-400’lerin satışının gerçekleştiğini vurguladı.
RFI, yayımladığı analizde S-400’lere ilişkin şu yorumda bulundu:
“Rus füzeleri bir depoda kullanılmadan dururken, Erdoğan’ın Putin’le yakın bağlarının önemli bir sembolü olmaya devam ediyor ve bu da Türk cumhurbaşkanı için kaldırılmalarını zorlaştırıyor”
“DİPLOMATİK FELAKETTİ”
Analizde, Türkiye’nin ilk Erbil Başkonsolosu Aydın Selcen’in “Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın alınması tarihi büyüklükte bir diplomatik felaketti […] Ne yazık ki bu mümkün değil. Erdoğan’ın bu hatadan geri döneceğine inanmak istiyorum. Bu zorlanmadan yapılmış bir hataydı. Kendi kalesine gol attı, hangi metaforu kullanırsanız kullanın” ifadesi yer alırken Türkiye’nin, ABD ile ilişkilerinin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasına karşılık olarak ABD’nin F-16 satışına izin vermesiyle iyileşmeye başladığı aktarıldı.
RFI, ABD’nin F-16 satışına izin vermesinin yanı sıra Yunanistan’ın da F-35 satın almaya hazırlanmasının Ankara’da endişeye neden olduğunu belirtti.
RFI, Rus füzelerinin rafa kaldırılması karşılığında Washington’un Türkiye’nin sunduğu F-35 teklifini kabul edip etmeyeceği ABD ile ilişkilerin düzelme sürecine bağlı olduğunu söyledi.
Erdoğan-Putin ilişkisine değinen RFI, iki lider arasındaki ilişkiyi şöyle değerlendirdi:
“Erdoğan’ın Putin ile yakın ilişkileri Türkiye’ye Rus enerjisine yönelik enerji ödemelerinde ertelemeler konusunda fayda sağladı. Türk liderin Rus silahlarının kaldırılması için Washington’dan yüksek bir bedel ödemesini isteyeceği tahmin ediliyor”
RFI, S-400’ler için alınacak kararları ise şu şekilde yorumladı:
“Ankara’nın Rus füzelerini satın alması, Türkiye’yi NATO müttefiklerinden ayırarak Moskova için diplomatik bir zafer olarak görülüyordu. Bu füzelerin kaldırılması da Washington için benzer şekilde önemli bir zafer olacaktır”
